Xuân tóc đỏ - hình tượng nhân vật điển hình trong văn học việt nam
Xuân Tóc Đỏ là nhân vật chính của tiểu thuyết "Số Đỏ" và được coi là một trong những biểu tượng tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Tác giả đã khéo léo khắc họa Xuân Tóc Đỏ thông qua những phong cách viết châm biếm và phóng đại, tạo nên một hình ảnh nhân vật vừa sống động vừa phản ánh những đặc điểm đa dạng của các tầng lớp trong xã hội thời kỳ đó.
Nguồn gốc và xuất thân của xuân tóc đỏ
Khi nhắc đến Nam Cao, người ta không thể không nhớ đến nhân vật Chí Phèo, hay Ngô Tất Tố gắn liền với chị Dậu. Đặc biệt, Vũ Trọng Phụng để lại dấu ấn sâu đậm với nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong tiểu thuyết “Số Đỏ.” Xuân Tóc Đỏ, một kẻ cơ hội, đã khéo léo lừa lọc và thâm nhập vào giới thượng lưu bằng những thủ đoạn mà ít người có thể tưởng tượng nổi. Có thể khẳng định rằng nhân vật này là một phần không thể thiếu tạo nên thành công cho tác phẩm.
Tên gọi Xuân Tóc Đỏ phần nào phản ánh nguồn gốc và cuộc đời đầy bi kịch của hắn. Sinh ra trong một gia đình nghèo khó và không có cha mẹ, Xuân phải sống lang thang từ nhỏ. Sau khi bị bác họ đuổi đi vì những hành động không đúng đắn, hắn trở thành kẻ vô gia cư, sống bằng nhiều nghề khác nhau.
Xuân thường phải trú tạm trong những góc phố, lượm nhặt thức ăn thừa từ các nơi như Hồ Hoàn Kiếm. Tình cảnh này khiến hắn trở nên lanh lợi, nhưng đồng thời cũng là một kẻ hoàn toàn mù chữ. Trong xã hội thực dân đô hội lúc bấy giờ, Xuân Tóc Đỏ bất ngờ trở thành “người may mắn” một cách kỳ lạ.
Một sự cố không may đã mở ra những cánh cửa mới cho Xuân. Khi hắn lén lút nhìn trộm một cô gái thay đồ và bị bắt quả tang, hắn bị nhốt vào đồn công an. Tuy nhiên, chính trong khoảnh khắc tủi nhục đó, vận may đã mỉm cười với hắn.
Tác động của xuân tóc đỏ đến cốt truyện và thông điệp của tác phẩm
Nhờ sự giúp đỡ của bà Phó Đoan, một phụ nữ góa chồng đầy tham vọng, Xuân được tại ngoại và trở thành công cụ thỏa mãn dục vọng của bà. Ngày đầu tiên đặt chân vào ngôi nhà của bà Phó Đoan, Xuân ngỡ ngàng trước thế giới thượng lưu, nhưng nhanh chóng thích ứng để tìm cách thăng tiến.
Khi được bà Phó Đoan cứu, Xuân được giới thiệu đến ông bà Văn Minh, chủ tiệm may Âu hóa. Tại đây, hắn may mắn được tiếp cận với những mốt thời trang mới, học hỏi được nhiều điều. Với sự lanh lợi của mình, Xuân dần chiếm được lòng tin và sự kính trọng từ những người xung quanh. Hắn bắt đầu cải cách xã hội theo cách riêng của mình và thực sự bước vào một thế giới mà trước đây hắn chưa từng mơ tới.
Bị ném vào một môi trường xa lạ, ban đầu Xuân hoàn toàn thụ động. Tuy nhiên, hắn nhận ra rằng xã hội thượng lưu và cuộc sống bần cùng mà hắn từng trải qua tuy khác nhau về hình thức, nhưng bản chất đều giống nhau: đầy rẫy sự dâm đãng, giả dối và tham lam. Thấu hiểu điều đó, Xuân quyết định tìm cho mình một chỗ đứng trong xã hội này và đạt được thành công.
Chỉ sau vài ngày làm việc tại tiệm may, Xuân đã gây ấn tượng mạnh với bà Phó Đoan và ông bà Văn Minh. Họ khen ngợi sự thông minh và khả năng giao tiếp của hắn. Các bà, các cô yêu mến hắn vì tài nịnh nọt và sự hoạt bát.
Sự thăng tiến của xuân tóc đỏ trong xã hội thượng lưu
Tuy nhiên, thật ra Xuân chỉ là một kẻ tinh ranh, biết tận dụng những trải nghiệm từ cuộc sống trước đây để tiến thân. Qua nhân vật Xuân Tóc Đỏ, nhà văn Vũ Trọng Phụng thể hiện sự châm biếm độc đáo: hắn chỉ có sự thông minh kiểu “con vẹt” và một cái đầu hoàn toàn rỗng tuếch.
Từ một kẻ chuyên quảng cáo thuốc lậu, Xuân bỗng chốc trở thành một “sinh viên y khoa.” Hắn tham gia vào cuộc trò chuyện của bà Phó Đoan và vợ chồng Văn Minh, tự nhận mình có kiến thức về y học. Chính nhờ sự lừa đảo khéo léo, Xuân trở thành bác sĩ giả để phục vụ cho mục đích của họ. Tài năng “chữa bệnh” của hắn thậm chí khiến cụ cố Hồng kính trọng.
Xuân từ một kẻ lừa đảo dần dần trở thành một nhân vật nổi tiếng, được mọi người ngưỡng mộ và sợ hãi. Hắn dùng tài ăn nói để làm ăn phát đạt cho tiệm may của vợ chồng Văn Minh, và nhờ khả năng “chữa bệnh” bằng những phương thuốc rẻ tiền, hắn trở thành thần y trong mắt mọi người.
Mặc dù Xuân đã lên cao, nhưng sự ngốc nghếch của hắn vẫn được cho là khiêm tốn. Hắn trở thành một kẻ lừa đảo và được công nhận, nhưng bản chất tham lam và dối trá của xã hội vẫn không thay đổi. Nhờ khả năng nịnh bợ và tài năng ngoa ngữ, Xuân Tóc Đỏ trở thành biểu tượng cho sự thành công trong một thế giới đầy rẫy những kẻ dối trá.
Vũ Trọng Phụng đã khéo léo xây dựng nhân vật Xuân Tóc Đỏ, thể hiện tài châm biếm sắc sảo. Mỗi chương của “Số Đỏ” có thể coi như một vở kịch, nơi những xung đột diễn ra một cách kịch tính. Trong một xã hội mà kẻ vô học có thể trở thành anh hùng, Xuân Tóc Đỏ chính là minh chứng cho sự tha hóa của giá trị đạo đức trong xã hội lúc bấy giờ.