Tác hại tiềm ẩn của trái nhàu và cách dùng an toàn

Dù là Đông y hay Tây y, bất kỳ loại thuốc hay phương pháp chữa bệnh nào cũng cần được sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, và trái nhàu cũng không phải là ngoại lệ. Mặc dù có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nếu không biết cách sử dụng hợp lý hoặc lạm dụng, trái nhàu có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng. 

Trái nhàu là gì?

Trước khi tìm hiểu sâu hơn về tác hại của trái nhàu, hãy cùng khám phá nguồn gốc và đặc điểm của loại quả này. Trái nhàu, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cây ngao, nhàu núi, nhàu rừng hay noni, có tên khoa học là Morinda citrifolia, thuộc họ cà phê (Rubiaceae). Đây là một loại cây thân gỗ, cao từ 6-8m, có thân nhỏ và nhẵn, với nhiều cành lá mọc đối xứng.

Hoa của cây nhàu có màu trắng và thường mọc ở các cuống lá hoặc ngọn cây. Trái nhàu có hình dạng giống quả trứng, với chiều dài từ 5-7cm, vỏ ngoài sần sùi. Khi còn non, quả có màu xanh lục, và khi chín thì chuyển sang màu trắng hồng. Bên trong, phần thịt quả nhàu mềm và có màu trắng, với một nhân cứng nằm ở giữa.

Tác dụng của trái nhàu

Trái nhàu đã từ lâu được sử dụng trong cả Đông y và Tây y nhờ vào các thành phần dinh dưỡng phong phú của nó. Loại quả này chứa hơn 20 axit hữu cơ, nhiều loại axit amin, cùng với các vitamin và khoáng chất thiết yếu.

Trong Đông y, trái nhàu được ghi nhận là có nhiều công dụng, như hỗ trợ tuần hoàn máu, chữa ho, hen suyễn, hạ sốt, điều kinh, lợi tiểu và nhuận tràng. Ngoài ra, nó còn được dùng để tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa và giúp cải thiện quá trình hấp thu các dưỡng chất của cơ thể.

Với y học hiện đại, trái nhàu cũng đem lại nhiều lợi ích đáng kể, đặc biệt là trong việc hỗ trợ điều trị huyết áp cao, tiểu đường, béo phì và các bệnh về tim mạch. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng, trái nhàu có khả năng làm giảm cảm giác đau nhức cơ thể và cải thiện tình trạng suy nhược.

Không chỉ có vậy, trái nhàu còn chứa hàm lượng cao chất chống oxy hóa, giúp cơ thể chống lại các gốc tự do, từ đó ngăn ngừa sự phát triển của các bệnh lý liên quan đến lão hóa. Đối với phụ nữ, sử dụng trái nhàu đều đặn có thể giúp làm sáng da, cải thiện độ đàn hồi và làm cho làn da trở nên mịn màng hơn.

Tác hại của trái nhàu

Mặc dù có nhiều tác dụng tích cực, nhưng nếu sử dụng trái nhàu không đúng cách, nó có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe. Theo một nghiên cứu lâm sàng, việc sử dụng nước ép trái nhàu ở liều lượng vừa phải (khoảng 750ml mỗi ngày) được cho là an toàn đối với người lớn khỏe mạnh. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng liều lượng có thể mang lại những tác hại không mong muốn.

Dưới đây là một số tác hại tiềm ẩn của trái nhàu mà bạn cần chú ý:

Gây hại cho thai nhi: Trái nhàu tươi có khả năng hoạt huyết và điều kinh, điều này có thể không tốt cho phụ nữ mang thai vì có nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi. Do đó, phụ nữ đang mang thai cần tránh sử dụng trái nhàu.

Không phù hợp với người có huyết áp thấp: Trái nhàu có khả năng làm giảm huyết áp, vì vậy những người có tiền sử huyết áp thấp nên thận trước khi sử dụng và cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ

Ảnh hưởng đến dạ dày: Với vị chua tự nhiên, trái nhàu không phải là lựa chọn tốt cho những người có vấn đề về dạ dày, đặc biệt là khi dùng vào lúc bụng đói hoặc trước giờ ăn

Tác động xấu đối với bệnh nhân thận: Trái nhàu chứa hàm lượng kali cao, điều này có thể làm tăng nguy cơ cho những người bị bệnh thận hoặc có lượng kali trong máu cao. Vì vậy, nhóm người này nên tránh sử dụng trái nhàu.

Phản ứng với thuốc: Nước ép trái nhàu có thể gây tương tác với một số loại thuốc, đặc biệt là các loại thuốc điều trị huyết áp cao hoặc các loại thuốc ức chế quá trình đông máu.

Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào trong danh mục này, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thêm trái nhàu vào chế độ ăn uống.

Cách sử dụng trái nhàu đúng cách

Để tận dụng tối đa lợi ích của trái nhàu, việc sử dụng đúng cách là rất quan trọng. Dưới đây là một số hướng dẫn về liều lượng và cách dùng trái nhàu mà bạn có thể tham khảo:

- Đối với người trẻ khỏe mạnh, có thể uống khoảng 30ml nước ép trái nhàu mỗi ngày.

- Đối với những người đang phục hồi sau phẫu thuật hoặc chấn thương, nên uống từ 180-240ml nước trái nhàu mỗi ngày. Sau khi tình trạng cải thiện, có thể giảm liều lượng xuống 90-120ml/ngày.

- Người cao tuổi có thể dùng 60ml nước ép trái nhàu mỗi ngày, chia thành 2 lần sáng và tối.

- Người bệnh đang điều trị có thể dùng nước ép trái nhàu với liều lượng khoảng 160ml/ngày, điều chỉnh theo tình trạng sức khỏe.

- Đối với bệnh nhân ung thư, sử dụng nước ép nhàu từ 180-240ml mỗi ngày có thể giúp ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xác định liều lượng hợp lý và an toàn nhất cho bản thân.

Cách chế biến trái nhàu

Trái nhàu có thể được sử dụng trong nhiều công thức và phương pháp chế biến khác nhau để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe của nó. Dưới đây là một vài phương pháp chế biến thông dụng:

Nước cốt trái nhàu mật ong

Nguyên liệu:

- Nhàu tươi chín hoặc sắp chín

- Mật ong nguyên chất

Cách làm: Rửa sạch trái nhàu, để ráo, sau đó xếp vào bình thủy tinh và đổ mật ong ngập hết trái nhàu. Để ngâm trong 2 tuần là có thể sử dụng.

Rượu trái nhàu

Nguyên liệu:

- 1kg nhàu chín

- 3 lít rượu trắng

Cách làm: Ngâm trái nhàu đã sơ chế trong rượu với tỷ lệ 1:3, đậy kín nắp bình và bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.

Nước ép trái nhàu

Nguyên liệu:

- Quả nhàu chín

- Nước lọc hoặc các loại trái cây tạo ngọt

Cách làm: Rửa sạch trái nhàu, xay cùng nước, sau đó lọc bỏ hạt và thưởng thức.

Sử dụng trái nhàu đúng cách và không vượt quá liều lượng được khuyến cáo là cách tốt nhất để tránh các tác hại không mong muốn. Những lợi ích của trái nhàu đã được khẳng định qua cả những bài thuốc dân gian và nghiên cứu hiện đại. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại quả "thần dược" này và biết cách sử dụng an toàn cho sức khỏe.